Heemaf
Poseren tijdens eerste proefrit van locomotieven voor Java. In midden met vlinderdasje HEEMAF directeur Keus (1928)
Heemaf (Hofstede Crull & Willink)
2 transformatorzuilen op wagon van Staatsspoorwegen (1-9-1913)
Hazemeyer
Reyrolle hal (1922)
Heemaf
Een Heemaf vrachtauto met daarop een Heemaf motor staat voor de nieuwe Heemaf fabriek (1900)
Hazemeyer
Floris Hazemeyer, oprichter van Hazemeyer bij de fabriek aan de Tuindorpstraat in Hengelo (1914)
Heemaf
Wikkelarij 1922
Systeem Coq Utrecht
Lossen van een 10 kV (1922)
Smit Transformatoren
Vervoer transformator door fa. Frederiks d.m.v. paardentractie (1913-1915)
Rento Hofstede Crull
De oprichter van de Heemaf bij een machine van de General Electric Company tijdens de Wereldtentoonstelling in Chicago (1893).
Systeem Coq Utrecht
Hidde Nijland, oprichter Coq Utrecht met de fabriek (1920)
Heemaf
Elektrische centrale Helpman Groningen 1914
Electromotorenfabriek (EMF) Dordt
Wikkelarij Ruckphen (1948)
Smit Slikkerveer
Draaistroomgenerator 16-11-1912
EMF Dordt
Werklui van Willem Smit & Co's Electromotorenfabriek in Dordrecht (1916)
Heemaf
Grote machine hal 1919
TCS/Heemaf
Twentsch Centraal Station voor Stroomlevering / Heemaf (1916)

Laatste updates

Biografie Rento Wolter Hendrik Hofstede Crull (1863-1938)

Rento Wolter Hendrik Hofstede Crull, elektriciteitspionier, sportman en fabrikant

PortretHofstedeCrull-1917
Rento Wolter Hendrik Hofstede Crull rond 1917. Bron: HHG

Rento Wolter Hendrik Hofstede Crull (26-11-1863, Meppel - 08-09-1938 Doetinchem). Vader: Wolter Hendrik Crull (1828-1864). Moeder: Catharina Annette Kuiper (1831-1909). Echtgenote 1 Aleida Johanna Hendrika Dikkers (1865-1928). Echtgenote 2: Elisabeth Kühm. Kinderen: 4 dochters: Johanna (1895-1945), Catharina Annetta Jacoba (1897-1989), Woltera Hendrika (1900-1966 )  Aleida Johanna Hendrika (1902-1971)

Inleiding
Rento Wolter Hendrik Hofstede Crull werd geboren in 1863. Na de lagere school in de stad Groningen en een weinig succesvol verlopen HBS tijd in diezelfde stad, werkte hij enkele jaren in een fabriek in Borne. Hij pakte daarna de studie weer op. Ditmaal aan de technische hogeschool in Hannover, waar hij elektrotechniek studeerde.

In 1891 ontwikkelde hij veel activiteit voor het Amerikaanse bedrijf Thomson Houston' op de grote elektriciteitstentoonstelling in Frankfürt am Main. Direct na die tentoonstelling volgde een periode van drie jaren praktisch werken in de fabrieken van Thomson Houston en General Electric in de Verenigde Staten. Hij bezocht daar ook de Wereldtentoonstelling in Chicago van 1893. 

Op 1 april 1894 begon hij in Borne een technisch bureau, dat zich aanvankelijk vooral toelegde op installatiewerk, op de handel in elektrotechnische materialen en op het stichten van openbare elektriciteitsbedrijven. In 1897 volgde zijn associatie met de werktuigbouwkundige ingenieur Willem Willink en stichtten zij samen de firma 'Hofstede Crull en Willink'.

Spanningsmeter gemaakt  tussen 1897 en 1900 door Hofstede Crull & Willink, Bron: Gemeentearchief Borne

Na verhuizing naar Hengelo in 1900, vervaardigde het bedrijf in toenemende mate ook eigen elektrotechnische producten. Deze laatste activiteit nam nog sneller toe, nadat de firma in 1908 werd omgezet in de naamloze vennootschap: 'Hengelosche elektrische En Mechanische Apparaten Fabriek' HEEMAF. Vanaf 1915 behoorde ook de fabricage van elektromotoren en generatoren tot de HEEMAF-activiteiten.  

Lees meer

AFO Hattem op de Beurs in Milaan (1956)

Michel Boerkamp stuurde mij een mooie foto uit 1956 van een beurs stand in Milaan waar de AFO uit Hattem met een stand vertegenwoordigd was. De foto is gemaakt door de opa van zijn vrouw, Geert van der Wal, oud werknemer en gepensioneerd AFO medewerker (overleden in 2020). Ook stuurde hij nog 3 documenten (indiensttreding AFO 1949, getuigschrift en pensioenoverzicht uit die tijd. 

Bron: Michel Boerkamp

 

Links Getuigschrift Geert van der Wal tbv Militaire Dienst, rechts pensioenregeling bij AFO te Hattem.

Geert van der Wal - in dienst bij de AFO in Hattem (1949)

Bron: Michel Boerkamp

 

 

 

{jcomments off}

Lees meer

Fotoalbum diverse Waterkrachtwerken op Java (Nederlands Indië 1920-1935)

Roy Jansson stuurde mij een aantal foto's van een boekje dat in zijn bezit is gekomen. Het zijn foto's van verschillende Waterkrachtwerken t.b.v. elektriciteit in Java, Nederlands Indië begin jaren 20/30 van de vorige eeuw. Veel van deze Waterkrachtwerken zijn opgericht met hulp van Nederlandse/Duitse en Engelse bedrijven uit die tijd.

Je kunt dat goed zien aan de machines die in de hallen staan. Op de foto van Lamadjan staan bijvoorbeeld een grote generator, enkele dynamo's (elektromotoren) en andere machines van Smit Slikkerveer, de schakelinrichting is van de Heemaf uit Hengelo, transformatoren o.a. van Smit. Het fotoboek is waarschijnlijk afkomstig van een hoofdingenieur of technisch engineer die onderhoudswerkzaamheden verrichte of verbeteringen aanbracht aan de technische installaties van deze Waterkrachtwerken.

Op de foto's zien we ook verschillende Waterkrachtwerken (WKW) in Java waarvan ik nog nooit gehoord had, behalve Waterkrachtwerk Lamadjan. Klik hier voor een uitgebreid artikel over WKW Lamadjan met fotomateriaal en film.

Ik ben het e-mail adres kwijt van Roy, dus als hij dit ziet hoop ik dat hij een reactie stuurt (onder de foto) ik wil graag het hele fotoalbum op de website plaatsen. Hieronder een aantal foto's. Totaal waren het ongeveer 100 foto's en dit zijn unieke foto's.

 

Lees meer

Hendrik Buursink - 50 jaar Heemaf / Holec Projects

Wynand Buursink stuurde mij een aantal foto's van zijn vader die in totaal 50 jaar bij de Heemaf in Hengelo heeft gewerkt. Hij werkte van 1942 tot 1992 bij de Heemaf (later Holec Projects).

Hieronder in het kort zijn loopbaan bij de Heemaf en bij Holec.

Hendrik Buursink werd geboren in 1928.  Na 7 jaren lagere school (Leusveen school) begint hij op zijn 14e (14-9-1942) als loopjongen bij de Heemaf bij het Centrale Postbureau. Hij werkt daar 1 jaar. Daarna gaat hij naar de afdeling lichtdruk en vanaf 1952 werkt hij bij de afdeling prijscalculatie.

Henk Buursink

Hendrik Buursink als jongste medewerker bij de Heemaf (1942). Bron: Wynand Buursink.

Hendrik volgt verschillende interne cursussen in de avonduren.

  • 1942-1943 de Ambachtsschool
  • 1943-1948 de Handelsavondschool
  • 1943-1954 cursus Werktuigbouwkunde


1946 - De Heemaf ontvangt schoenzolen voor zijn medewerkers n het kader van een actie van directeur Keus die via bevriende relaties van General Electric uit de Verenigde Staten in het bezit kwam van schoenzolen voor zijn personeel. Na de oorlog was er gebrek aan alles, dus zelfs schoenzolen waren zeer welkom. De jongeman zittend aan de tafel is Hendrik Buursink. Bron: Historisch Centrum Overijssel te Zwolle. Meer info over deze foto.

In 1949 tot 1950 dient Hendrik Buursink als militair in Nederlands Indië en daarna komt hij weer terug bij zijn geliefde Heemaf en weer bij zijn oude afdeling (prijscalculatie). Tussen 1962 en 1967 is hij daar chef geworden. In 1972 zien we hem op de afdeling ADO, en vanaf 1978 op de afdeling OBI. In de jaren zestig van de vorige eeuw gaat de Heemaf op in de veel grotere HOLEC groep en uiteindelijk valt de Heemaf uit elkaar. De activiteiten worden dan elders in de HOLEC groep onder gebracht.

Lees meer

Nico Verhoeff - chef bankwerker EMF Dordt (1938-1976)

Robin Salario stuurde mij enkele foto's van haar oom Nico Verhoeff die tussen 1938 en 1966 bij EMF Dordt heeft gewerkt. Hij was daar lange tijd chef van de bankwerkerij. In 1962 kreeg hij een Delfts blauw bord en een oorkonde omdat hij er 25 jaar werkte. In 1971 overleed hij. Zijn er nog oud collega's die Nico Verhoeff gekend hebben? Reacties graag onderaan deze pagina of per e-mail naar: rudohermsen@hotmail.com dan zorg ik dat ze bij Eveline terecht komen.


Rechts, Nico Verhoeff, links ??


Een foto met geheel links Nico Verhoeff ? Werknemers van EMF Dordt poseren voor de kapot geschoten gebouwen van EMF net na de oorlog. 

EMF Dordt 29-9-1950


Rechts Nico Verhoeff

  
Nico Verhoeff aan het werk. 

Lees meer

Hofstede Crull en de rampspoed bij zijn elektromotorenfabriek "de VIJF" in Doetinchem (1920 - 1934) + 3 FILMS

In 1920 werd in Doetinchem - de bijna vergeten-  elektromotorenfabriek "DE VIJF" opgericht door Rento Hofstede CrullHofstede Crull, was elektriciteitspionier, oprichter van vele elektriciteitscentrales en van de Heemaf, het grootste elektrotechnische bedrijf van Nederland tot ver na WO II. Nadat Hofstede Crull in 1918 ruzie kreeg met de commissarissen van de Heemaf was het de beste oplossing dat Hofstede Crull weg zou gaan. Dit gebeurde ook, maar hij was niet de persoon om stil te gaan zitten.

Hij kocht een stuk grond in Doetinchem aan de Havenstraat (nabij de Oude IJssel en het oude centrum) en richtte daar de nieuwe elektromotorenfabriek "de VIJF" op, een concurrent voor de Heemaf en EMF Dordt. Van elektromotorenfabriek "de VIJF" was weinig bekend behalve dat het geteisterd werd door rampspoed tijdens zijn slechts 14 jarige bestaan. Hofstede Crull had weinig geluk met dit bedrijf dat een geduchte concurrent voor de Heemaf en EMF Dordt had moeten worden, maar heeft niet zo mogen zijn.

Er waren slechts weinig foto's van dit bedrijf bekend maar onlangs kwam een prachtig album uit de jaren 1925-1929 tevoorschijn welke in een van de knipsels in dit artikel wordt beschreven. Het album werd door  gedigitaliseerd. Dit gaf mij aanleiding om mij eens in de geschiedenis van dit bedrijf te duiken dat als rode draad  "rampspoed" door zijn geschiedenis heeft lopen.

De Vereenigde IJzer Fabrieken "De VIJF"
Logo de VIJFOp 11 december 1920 werd op initiatief van Hofstede Crull ten overstaan van notaris Ten Doesschate in Hengelo de NV De Verenigde IJzerfabrieken 'DE VIJF' opgericht. Het bedrijf werd gevestigd in Doetinchem en het ging vooral elektromotoren fabriceren.
Aanvankelijk liep het bedrijf goed. Vele oudgedienden van de Heemaf uit Hengelo, die meer vertrouwen hadden in Hofstede Crull dan in de nieuwe HEEMAF-directie, verhuisden naar Doetinchem en vonden werk in de nieuwe fabriek.

Lees meer

De eerste elektrische wasmachines van Nederland (Vélo) met een elektromotor van de Heemaf (1928) + 2 x FILM

In 1928 bracht het bedrijf "Vélo Waschmachine Maatschappij" de eerste elektrisch aangedreven houten wasmachine van Nederland op de markt en dit verlichtte de werkzaamheden van de huisvrouwen omdat ze niet met hun handen in het water het zware schrobwerk hoefden te doen. Er was natuurlijk nog veel te verbeteren aan deze (semi automatische) wasmachine maar het prototype van de wasmachine zoals wij die nu kennen was gemaakt. Er kwam nog steeds veel handwerk bij kijken. De vrouwen moesten nog steeds het water verwarmen, sop maken, inweken, uitspoelen, mangelen en drogen en als laatste strijken. Verder waren de wasmachines ook te duur voor de gewone man.


Velo reclame rond 1900 (bron: Bas Romeijn).

Heemaf
De Heemaf uit Hengelo was in die tijd het grootste elektrotechnisch bedrijf van Nederland en zij werden gevraagd om de was machine van een elektromotor te voorzien en het was proces deels te automatiseren. Concurrenten als EMF Dordt volgden snel met vergelijkbare elektromotoren voor concurrerende merken en vanaf de jaren dertig voorzag de Heemaf ook vele nieuwe wasmachinefabrikanten van elektromotoren. In totaal kende Nederland 14 wasmachine fabrikanten.

Korte historie van de Vélo wasmachinefabriek (1898 - 1973): 
In 1898 richt Johan Bosch samen met de Amerikaanse Van der Laan een handelsbedrijf op in Rotterdam. Een van de producten die ze invoeren is een patentloze houten wasmachine. De eerste gedachte is natuurlijk dit kunnen wij zelf ook maken. In 1901 gaat de fabriek in een oude boerenschuur van start en zo wordt men de eerste wasmachinefabrikant van Nederland. De zaken gaan zo goed dat men snel moet gaan uitbreiden. 

Lees meer

Elmec bouwdozen gemaakt door AFO

Net na de Tweede Wereld oorlog maakte de Apparatenfabriek Overijssel (AFO) enige tijd meccanodozen van het merk Elmec. Dit was een groot succes bij de jongeren die interesse hadden in techniek en de dozen waren niet aan te slepen. Ton Werkhoven verzamelt deze bouwdozen en hieronder vind u zijn bijdrage.

Ik las uw verhaal over de Overijsselse Apparaten Fabriek en stuur u bijgesloten een aantal foto's op. Ik ben gepensioneerd docent fotografie en verzamel al een tijdje metaalbouwdozen uit de eerste helft van de 20e eeuw. Het merk Elmec was mij jaren onbekend, totdat ik een doosje tegenkwam op Marktplaats. Intussen heb ik er meer dan een dozijn en daarnaast heel veel reserve onderdelen.

 

Ik heb er al meerdere motoren mee gebouwd aan de hand van de oorspronkelijke documentatie en besef dat dit Nederlandse product internationaal een unieke positie inneemt. Geen enkel merk heeft zulke bijzondere elektrische metaalbouwdozen geproduceerd als AFO, Maerklin met Elmex en Meccano hadden weliswaar elektrodozen, evenals de firma Kosmos, maar die halen het niet bij Elmec.

 

{jcomments off}

Lees meer

De Heemaf SKA-motor verwerft wereldfaam (met film)

Heemaf-SKAmotor-5PK-eersteSKA-smallVan de vele producten die Heemaf in de loop der jaren ontwikkeld heeft was de Speciaal Kortsluit Anker (SKA- ) motor verreweg het meest aansprekend. Deze uitvinding uit 1921, berustend op theoretische principes die aan het eind van de negentiende eeuw reeds bekend waren, bracht Heemaf wereldwijd naamsbekendheid.

Heemaf was vanaf het begin van de vorige eeuw een in Hengelo gevestigde onderneming die machines en apparaten op elektrotechnisch gebied leverde. Na de oprichting van Holec in mei 1963, een samenwerkingsverband van Hazemeyer en Heemaf in Hengelo alsmede Smit te Slikkerveer, verdween de naam Heemaf gaandeweg naar de achtergrond. Tenslotte zijn bij het uiteenvallen van Holec de industriële activiteiten van Heemaf versnipperd geraakt.

Het is nu al meer dan 85 jaar geleden dat de octrooiaanvraag die betrekking had op de 'Verbetering van kortsluitankers voor draaistroommotoren' bij de octrooiraad Nederland in behandeling werd genomen. De aanvrage werd ingediend op 12 mei 1921, 3 uur namiddag, en openbaar gemaakt op 15 maart 1923. Als uitvinder wordt in het octrooischrift Hendrik Abraham Wijnand Klinkhamer genoemd. Hieronder een mooie film over de toepassingen van de SKA motor van de Heemaf (jaren dertig).

Lees meer: De Heemaf SKA-motor verwerft wereldfaam (met film)

Schrijf reactie (0 Reacties)

5 prachtige Heemaf films (akte 1-5) gemaakt door Willy Mullens (1924)

Beeld en geluid heeft vele prachtige films online in hun archief, waaronder de mooiste van de Heemaf uit 1924 (akte 1 tm 5). De films werden gemaakt door filmpionier Willy Mullens (1880-1952). Hij richtte in 1914 het bedrijf Haghe films op. Dit bedrijf domineerde de Nederlandse films tussen de eerste en tweede wereldoorlog. Hij was vooral bekend als maker van documentaires, van filmjournaals en filmde als een van de eerste bedrijven in Nederlands Indië. Hij was ook de oprichter van het Filmarchief. In 1924 kreeg hij de opdracht van de toenmalige directeur  van de Heemaf, Henri Keus om een uitgebreide film te maken van de Heemaf fabriek. Vooral bedoeld als reclame voor de producten van de Heemaf in binnen en buitenland. De films (zonder geluid) duren elk ongeveer 10 minuten dus ga er maar eens goed voor zitten. De kwaliteit is ook (zeker voor die tijd) erg goed.

AKTE 1 Klik op onderstaande foto en de play button voor de film

AKTE 2 Klik op onderstaande foto en de play button voor de film

Lees meer: 5 prachtige Heemaf films (akte 1-5) gemaakt door Willy Mullens (1924)

Schrijf reactie (0 Reacties)

Heemaf met lichtreclame op de elektriciteitsbeurs in Dordrecht (1910)

30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingReclamekaart-smallVan 30 april tot en met 16 mei 1910 organiseerde de Maatschappij van Nijverheid en Handel in Dordrecht een elektriciteitsbeurs om het "elektrisch licht" te promoten. De Heemaf bestond officieel nog maar 2 jaar maar was hier vertegenwoordigd met een beursstand geheel gericht op elektrische verlichting. Elektriciteit stond in die tijd nog in de kinderschoenen er waren nog maar een paar elektrische centrales in Nederland. De Heemaf was één van de eerste bedrijven die begreep dat je zoveel mogelijk reclame moest maken voor dit fenomeen. Zij waren dan ook op alle beurzen te vinden in Nederland en Europa en zij maakten reclame op een manier die zeer vooruitstrevend was. In juli van dat jaar was er nog een elektriciteitstentoonstelling in Nijmegen en van april tot en met november van dat jaar de Wereldtentoonstelling in Brussel.  Heemaf was overal van de partij met een steeds wisselende en interessante beursstand.

Onderstaande unieke foto's vonden we in het archief van Dordrecht waar we duidelijk het logo van de Heemaf voorbij zien komen. Het zijn voor mij de oudste foto's van een beursstand van de Heemaf die ik tot dan toe gezien heb.

30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingHeemaf-heemafzoomin

30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingHeemaf-zoomin

Hier de foto wat ingezoomd en we zien het logo van de Heemaf in de vorm van elektrische lampjes. Ze hadden toen al lichtreclame ! 

30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingHeemaf5

30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingHeemaf-willemsmit

De opening van de electriciteitstentoonstelling 30-04-1910. De man waar de pijl heen wijst lijkt verdacht veel op Willem Benjamin Smit, de elektriciteitspionier die al in 1878 zijn eerste dynamo (elektromotor) construeerde en daarmee (via een booglamp) elektrisch licht in de fabriek van zijn vader mogelijk had gemaakt. Op deze foto zou hij dan een jaar of 50 zijn en de bolhoed en houding zijn typisch. Willem Smit werd natuurlijk vaak gevraagd om dit soort beurzen en tentoonstellingen te openen.omdat hij symbool stond als dé Nederlandse Elektriciteitspionier.

30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingHeemaf3

Links zien we de beursstand van de Heemaf en men maakt reclame voor de Heemaf lamp, systeem Heemaf. Daarnaast een stand met OSRAM lampen en het GEBD.

30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingHeemaf6

30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingHeemaf7 30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingHeemaf2

 30-04-16-05-1910-electriciteitstentoonstellingHeemaf4

Gemeente Electriciteits Bedrijf Dordrecht had ook een stand om elektriciteit te promoten. "Gebruikt Electriciteit". Bron: Archief Dordrecht

Schrijf reactie (0 Reacties)

Historische nieuwsflits

Bedrijfsbrandweer Heemaf (1920-1930)

De Heemaf had tussen 1920 en 1994 een bedrijfsbrandweer. Hieronder een prachtige foto van rond 1925. Meer informatie over de bedrijfsbrandweer vind je hier. 

{jcomments off}

Bron: http://www.shbh.nl/ 

Schrijf reactie (0 Reacties)

Gijsbertus Hendriks, stempelmaker van Coq Utrecht (1950)

Mevrouw van Rees stuurde mij deze mooie bedrijfsfoto waarop o.a. haar vader - Gijsbertus Hendriks - te zien is in de fabriek van Systeem Coq uit Utrecht. Hij staat geheel rechts. Dhr. Hendriks werkte rond 1950 bij Coq als stempelmaker. Wie weet de namen van de andere medewerkers ? Stuur reacties naar: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of geef een reactie onder dit artikel.  

{jcomments off}

Bron: Jenny van Rees

Schrijf reactie (0 Reacties)

HHG Video Box

Cloud tag

Laatste nieuws

Uitgelicht

Statistieken

Aantal bekeken pagina's
7557269

Wie is online

We hebben 228 gasten en geen leden online

DMC Firewall is developed by Dean Marshall Consultancy Ltd